আত্মশুদ্ধি

১
কু-সংস্কাৰ, অন্ধবিস্বাসেৰ উপত্যকাই
সেই যে-
প্ৰত্যেকদিন বেলা উঠে
কালা আন্ধাৰ নিয়া
পথ-প্ৰদৰ্শকহীন
ৰাস্তা ভুলা উত্তৰসূৰী
জাপসা আগন্তুক কাইল
২
চাৰ দোকানে
বিড়িৰ চেনা অস্বস্তিকৰ দুৰ্গন্ধে
নেতা বানানেৰ অনুশীলন চলে
এক্কাপ চায়েৰ দৰে
বিবেক বন্দক ৰাইকা
একেকটা ভোট বেচে
নিৰ্বাচনেৰ উৎসৱে
৩
ধাৰে বিশ্বাসী কাচি পাচোনেৰ
কলমেৰ ধাৰে না
৪
একটা একটা ৰাইত প্ৰতিযোগীতাৰ
জনসংখ্যা বাৰানেৰ
মেয়া-পোলা প্ৰাপ্তবয়স্ক না অইলো
দায়িত্ববোধ নাইবা বুজলো
বিয়াতো একটা যৌন প্ৰথা
পোলাহান জন্ম দেওৱাডাই মুল কথা
৫
কি তাজ্জব একটা জাত
জুৱাৰ উৎসৱে মাতাল
নগ্ন নৃত্যেৰ তাণ্ডৱে
কাপে আকাশ পাতাল
সভ্যজনোচিত বাচতে হিকেনা
নিজে নিজে নাবদলিলে
আল্লায়ো বদলায়না
৬
আবাৰ কেও কেওৰ
অনুগ্ৰহেৰ তাবীদাৰ
হয় হুজুৰ, হয় হুজুৰ-
গোলামী ছালামে ভাজ মেৰুদণ্ড
আৰ চিৰ নত শিৰ
৭
যে ঘাম বাইৰ অয় খ্যাত খামাৰে
শস্য শ্যামলা কৰতে
যে ঘাম বাইৰ অয়
গোলামী কৰতে
যদি ইচ্ছা থাকতো
ঘাম বাইৰ কইৰা
কলমেৰ অধিকাৰী অইবাৰ
তাইলে কিছু নিৰ্য্যাস 
সঠিক পৰিক্ৰমায়
এগৌ ইতিহাস থাকতো
মাথায় ভাইঙ্গা খাওঁৱা সব কইডা
ৰোৱাৰ হিসাপ নিতে পাৰতো
টিটকাৰিৰ জবাবে
প্ৰতিজবাব দিতে পাৰতো

             খন্দকাৰ জাহাঙ্গীৰ আলম